పురుషులతో స్త్రీలు సమానమయ్యేది ఎప్పుడు ?

అంతర్జాతీయ మహిళా దినోత్సవం ప్రతి సంవత్సరం మార్చి 8న జరుపుతారు. 2025 సంవత్సరానికి “చర్యను వేగవంతం చేయండి” అనేది ఇతివృత్తం. లింగ సమానత్వాన్ని సాధించడానికి వేగవంతమైన నిర్ణయాత్మక చర్యలు తీసుకోనే ప్రాముఖ్యతను ఇది నొక్కి చెబుతుంది. వ్యక్తిగత, వృత్తిపరమైన రంగాలలో మహిళలు ఎదుర్కొంటున్న వ్యవస్థాగత అడ్డంకులు, పక్షపాతాలను పరిష్కరించడంలో వేగం ఆవశ్యకతను ఇది పెంచుతుంది. అందరం కలిసి ప్రపంచవ్యాప్తంగా పురోగతి రేటును వేగవంతం చేయడానికి చర్యను వేగవంతం చేయవలసిన అవసరం ఉంది.

చరిత్ర:

ఈ దినోత్సవాన్ని మొదట అంతర్జాతీయ మహిళా శ్రామిక దినోత్సవంగా పిలిచేవారు. వివిధ ప్రాంతాలలో ఈ ఆచరణ మహిళలకు గౌరవం, గుర్తింపు నిస్తోంది. ప్రారంభంలో మహిళా దినోత్సవం వేరు వేరు తేదీలలో ఆచరించబడింది. చికాగోలో 1908 మే 3 న, న్యూయార్క్లో 1909 ఫిబ్రవరి 28న జరిగాయి. 1910 ఫిబ్రవరి 27 రెండవ అంతర్జాతీయ సామ్యవాద సమావేశానికి ముందుగా 1910 ఆగస్టులో అంతర్జాతీయ మహిళా సమావేశం కోపెనహాగెన్ లో జరిగింది. అమెరికా సామ్యవాదులచే ఉత్తేజితులై జర్మన్ సామ్యవాది లూయీస్ జియట్జ్ వార్షిక అంతర్జాతీయ మహిళా దినోత్సవం జరపాలని ప్రతిపాదించగా సహ జర్మన్ సామ్యవాది క్లారా జెట్కిన్ సమర్ధించారు. 17 దేశాలనుంచి వచ్చిన 100 మహిళలు మహిళలకు ఓటుహక్కుతో పాటు సమాన హక్కులు సాధించడానికి సరియైన వ్యూహమని అంగీకరించారు.

తదుపరి సంవత్సరం 1911 మార్చి 19న పది లక్షల మంది పైగా ఆస్ట్రియా, డెన్మార్క్, జర్మనీ, స్విట్జర్లాండ్ దేశాలలో 1911 మార్చి 19 న మహిళా దినోత్సవం ఆచరించారు. ఆస్ట్రో హంగేరియన్ రాజ్యంలో 300 పైగా ప్రదర్శనలు జరిగినవి. వియన్నాలో రింగ్ స్ట్రాసెలో ప్రదర్శన చేశారు. మహిళలు ఓటు హక్కు, ప్రభుత్వ పదవుల హక్కు అడిగారు. ఉపాధిలో లింగ విచక్షణ పద్ధతులను ప్రతిఘటించారు. 1914 వరకు మహిళా సమస్యల గురించి ఎన్నో ఆందోళనలు జరిగినా అవేవీ మార్చి 8న జరగలేదు. అయితే 1914 నుండి ఆ రోజుని మహిళా దినోత్సవంగా ప్రకటించుకున్నారు.  అప్పటినుండే అన్నీ దేశాల్లోనూ మార్చి 8 నే మహిళా దినోత్సవంగా తీర్మానించారు. 1914 లో జర్మనీ జరుపుకున్న మహిళా దినోత్సవాన్ని మహిళా ఓటు హక్కు కోసం అంకితమిచ్చారు. అయితే 1918 గానీ వారికి ఓటు హక్కు రాలేదు.

మన దేశంలో మహిళల పాత్ర:

కొన్ని సహస్రాబ్దాలుగా మన దేశంలో మహిళల పాత్ర అనేక మార్పులకు లోనౌతూ వచ్చింది. ప్రాచీన కాలంలో పురుషులతో సమాన స్థాయి కలిగివున్న మహిళలు మధ్యయుగంలో అధమ స్థాయికి అణచబడ్డాయి. అనేకమంది సంఘ సంస్కర్తలు తిరిగి వారికి సమాన హక్కుల కల్పన కోసం కృషి చేశారు. బ్రిటిషు పాలనలో రామ్ మోహన్ రాయ్, ఈశ్వర్ చంద్ర విద్యాసాగర్, జ్యోతిరావు ఫులే వంటి సంఘసంస్కర్తలు మహిళా అభ్యున్నతికి పోరాడారు. రాజా రామ్మోహన్ రాయ్ ప్రయత్నాలు 1829లో గవర్నర్ జనరల్ విలియం కావెండిష్ బెంటింక్ ఆధ్వర్యంలో సతీసహగమనం నిర్మూలించబడడానికి కారణమయ్యాయి.

ఈశ్వర్ చంద్ర విద్యాసాగర్, వీరేశలింగం పంతులు వంటి వారు వితంతుల పరిస్థితిలో మార్పుకు చేసిన ఉద్యమం 1856 వితంతు పునర్వివాహ చట్టానికి దారితీసింది. పండిత రమాబాయి వంటి చాలామంది మహిళా సంస్కర్తలు మహిళా అభ్యున్నతికి కృషి చేసారు. చంద్రముఖి బసు, కాదంబినీ గంగూలీ, ఆనంది గోపాల్ జోషి వంటివారు డిగ్రీలు పొందిన తొలితరం భారతీయ మహిళలలో కొందరు. మహిళలు భారతదేశ స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో ముఖ్యపాత్ర పోషించారు. కొంతమంది ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధురాళ్ళు భికాజి కామా, డా. అనీ బిసెంట్, ప్రీతిలత వడ్డేదార్, విజయలక్ష్మి పండిట్, రాజకుమారి అమ్రిత్ కౌర్, అరుణ అసఫ్ ఆలీ, సుచేత కృపలానీ, కస్తుర్బా గాంధీ. ముత్తులక్ష్మీ రెడ్డి, దుర్గాబాయి దేశ్ముఖ్ మొదలైనవారు.

సుభాష్ చంద్ర బోస్ స్థాపించిన ఇండియన్ నేషనల్ ఆర్మీ, లక్ష్మీ సెహగల్ని కెప్టన్‌గా, మొత్తం మహిళలతో కూడిన ది రాణి అఫ్ ఝాన్సీ రెజిమెంట్ను ఏర్పాటు చేశారు. కవయిత్రి, స్వాతంత్ర్య సమర యోధురాలయిన సరోజినీ నాయుడు, భారత జాతీయ కాంగ్రెసుకు అధ్యక్షురాలైన మొదటి భారతీయ మహిళే కాక భారతదేశంలో ఒక రాష్ట్రానికి గవర్నరైన మొదటి మహిళ కూడా. నేటి భారతీయ మహిళ విద్య, రాజకీయాలు, మీడియా, కళలు, సంస్కృతీ, సేవా విభాగాలు, విజ్ఞాన, సాంకేతిక రంగాలు వంటి అన్ని రంగాల్లో పాల్గొంటోంది. పదిహేనేళ్ల పాటు భారతదేశపు ప్రధానమంత్రిగా ఉన్న ఇందిరా గాంధీ ప్రపంచంలో ప్రధానమంత్రిగా ఎక్కువ కాలం పనిచేసిన మహిళ. ఆధునిక భారతదేశంలో మహిళలు దేశ రాష్ట్రపతి, ప్రధానమంత్రి, లోక్‌సభ సభాపతి, ప్రతిపక్ష నాయకురాలు వంటి అత్యున్నత పదవులను అలంకరించారు. ప్రస్తుత రాష్ట్రపతి ఒక మహిళ కావడం గర్వించదగ్గ విషయం.

సవాళ్లు:

విద్యలో పురోగతి సాధించినప్పటికీ లింగ ఆధారిత అసమానతలు కొనసాగుతున్నాయి. లోతుగా పాతుకుపోయిన సామాజిక నిబంధనలు, ఆర్థిక పరిమితులు కొన్ని ప్రాంతాలలో మౌలిక సదుపాయాల కొరత కారణంగా నాణ్యమైన విద్యను పొందడం చాలా మంది బాలికలకు ఒక సవాలుగా మిగిలిపోయింది. ప్రైవేటు రంగంలో పని చేసే ప్రదేశాలలో లింగ అసమానతలు కొనసాగుతున్నాయి. అసమాన వేతనం, పరిమిత కెరీర్ వృద్ధి అవకాశాలు, కార్యాలయంలో వేధింపులు వంటి సవాళ్లను మహిళలు తరచుగా ఎదుర్కుంటున్నారు. గృహ హింస, లైంగిక వేధింపులతో సహా మహిళలపై హింస విస్తృతమైన సమస్య ఉంది. బాల్య వివాహాలు, వరకట్న వ్యవస్థ వంటి లోతుగా పాతుకుపోయిన సాంస్కృతిక ఆచారాలు యువతుల జీవితాలపై ప్రతికూల ప్రభావాన్ని చూపుతూనే ఉన్నాయి. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోని మహిళలు తరచుగా ఆరోగ్య సంరక్షణ సౌకర్యాలు సరిపోకపోవడం, పునరుత్పత్తి ఆరోగ్యం గురించి తగినంత అవగాహన కలిగి ఉండడం లేదు. దేశంలో విజయవంతమైన మహిళా నాయకులు ఆవిర్భవించినప్పటికీ, మొత్తం మీద మహిళల రాజకీయ ప్రాతినిధ్యం అసమానంగా తక్కువగా ఉంది. 

రాజ్యాంగ హక్కులు:

మన రాజ్యాంగంలో ఆర్టికల్ 14 మహిళలందరికీ సమానత్వం, ఆర్టికల్ 15 (1) రాష్ట్రాన్ని బట్టి ఎటువంటి వివక్షా చూపించకుండా ఉండడం, ఆర్టికల్ 16 విద్య, ఉద్యోగ అవకాశాల్లో సమానత్వం, ఆర్టికల్ 39 (డి) సమాన పనికి సమాన జీతం మొదలైన హామీల నిస్తున్నది. ఆర్టికల్ 15 (3) రాష్ట్రాలు స్త్రీలకు, పిల్లలకు ప్రత్యేక సదుపాయాలను అందించే వీలు కలుగజేస్తుంది. ఆర్టికల్ 51 (ఎ) మహిళల గౌరవానికి భంగం కలిగించే చర్యలను త్యజించాలని  సూచిస్తోంది. ఆర్టికల్ 42 స్త్రీలకు ప్రసూతి సెలవలు ఇవ్వడానికి, వారికి అవసరమైన సదుపాయాలు కల్పించడాన్ని అనుమతిస్తుంది.

పరిష్కారాలు:

మహిళల ఆర్థిక సాధికారతను పెంపొందించడం, మహిళల్లో ప్రతిభను గుర్తించి అభివృద్ధి చేయాలి. వారిని నాయకత్వం, నిర్ణయం తీసుకోవడంలోను, వ్యాపారం, స్టెమ్ ( ఎస్టిఇఎం – సైన్స్, టెక్నాలజీ, ఇంజనీరింగ్, మ్యాథ్స్) రంగాలలోకి తీసుకురావడానికి మద్దతు ఇవ్వాలి. వారి అవసరాలను తీర్చే మౌలిక సదుపాయాలను రూపొందించి నిర్మించాలి. వారి ఆరోగ్యం గురించి సమాచారంతో కూడిన నిర్ణయాలు తీసుకోవడంలో సహాయపడాలి. స్థిరమైన వ్యవసాయం, ఆహార భద్రతలో మహిళలు పాల్గొనేలా చేయాలి. వారికి  నాణ్యమైన విద్య, శిక్షణను అందించాలి. క్రీడలలో మహిళలు, బాలికల భాగస్వామ్యం విజయాన్ని పెంచాలి. సృజనాత్మక, కళాత్మక ప్రతిభను ప్రోత్సహించడం, మహిళల పురోగతికి తోడ్పడే మరిన్ని రంగాలను పరిష్కరించడం లాంటివి చేయాలి. స్త్రీ విద్య కంటే పురుష విద్యకు ప్రాధాన్యత ఇచ్చే సాంప్రదాయ మనస్తత్వాన్ని తొలగించాల్సిన అవసరం ఉంది. శ్రామిక శక్తిలో మహిళల పట్ల సామాజిక దృక్పథాలలో పరివర్తన కూడా అవసరం. మహిళలు తమ కెరీర్‌లలో అభివృద్ధి చెందడానికి సమాన అవకాశాలను అందించాలి. మరింత సమ్మిళితమైన, ప్రాతినిధ్య ప్రజాస్వామ్యానికి రాజకీయాల్లో మహిళల భాగస్వామ్యాన్ని ప్రోత్సహించడం చాలా ముఖ్యం.